Böbrek Enfeksiyonu Tanımı, Belirti ve Bulguları, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
TANIM
Böbrek enfeksiyonu, mikroorganizmaların vücuda girerek böbreklere ulaşması ve burada iltihaplanmaya neden olması sonucu gelişir. Akut veya kronik olabilir. Böbrek enfeksiyonu ciddi bir hastalıktır. Tedavi edilmezse kronik böbrek yetmezliği gelişebilir. Ayrıca enfeksiyon etkeni kana karışarak, kanın zehirlenmesine ve ölüme yol açabilir.
BELİRTİ ve BULGULAR
- Sırtta başlayarak kasığa doğru yayılan ağrı. Ağrı süreklidir.
- Titreme ile gelen ve aniden yükselen ateş
- Mesane boş olsa bile ani idrara çıkma isteği
- Bol miktarda idrar yapma, idrar yapmada zorlanma, ağrılı idrar yapma
- Bulanık veya kanlı idrar yapma
- Şiddetli bulantı ve kusma
NEDENLERİ
- Mesane enfeksiyonlarında olduğu gibi en sık rastlanan bakteri Escherichia coli’dir. Barsaklarda yaşayan ve normal şartlar altında enfeksiyona sebep olmayan diğer bakteri türleri de böbrek enfeksiyonuna sebep olabilir. Aslında enfeksiyon tipik olarak mesanede başlar ve daha sonra böbreklere yayılır.
- Enfeksiyonu kolaylaştırıcı faktörlerin varlığı rol oynar. Bunlar arasında:
- Böbrek taşları
- Doğumsal böbrek bozukluğu
- Prostat bezinin büyümesi (Selim Prostat Hiperplazisi)
- Gebelik
- Sonda takılması
TANIYA YÖNELİK ARAŞTIRMALAR
- İdrar tahlili: İdrarda bakteri aranır ve bir takım maddelerin seviyesine bakılır.
- İdrar kültürü yapılır ve etken mikroorganizma izole edilmeye çalışılır.
- Kan tahlili: Akyuvar (lökosit) sayısının artışı enfeksiyonu işaret eder.
- İdrar yolları filmi ve İVP çekilmesi: Özellikle böbrek taşından şüphelenilen vakalarda yapılır.
- Sistoskopi: Bir endoskopi cihazıyla mesaneye girilerek gerekli incelemeler yapılır.
- Ultrason: Böbrek hacmi ve yapısı görüntülenmeye çalışılır.
TEDAVİ
- Etken olan mikroorganizmaya karşı uygun antibiyotiklerin kullanılması gerekir. Tekrarlayan enfeksiyonlarda mutlaka idrar kültürü ve antibiyogram yapılmalıdır. Çıkan sonuca göre seçilecek antibiyotik 10-14 gün süreyle kullanılır. Tedaviden 2 ve 6 hafta sonra idrar tahlili tekrarlanmalı, idrarda hala bakteri varsa antibiyotik tedavisi tekrar edilmelidir.
- Akut atak düzeldikten sonra İVP çekilerek bir nefrolog ve/veya ürolog ile işbirliği yapılmalıdır.
- Ayrıca bol miktarda sıvı alınarak idrar akımı arttırılmaya çalışılır. Amaç mikroorganizmaların idrar yollarından atılmasına yardımcı olmaktır.
- Antibiyotik tedavisine direnen vakalarda tüberküloz (verem) araştırılmalıdır.
KORUNMA
Böbrek enfeksiyonlarının çoğu mesanede başladığı için, bakterileri idrar yollarından uzak tutmak gerekir. Bu amaçla aşağıdaki basit kurallara dikkat etmek yararlı olacaktır.
- Tuvaletinizi yaparken hijyenik kurallara dikkat edin. Her dışkılamadan sonra anal bölgenizi temizleyin. Kadınlar idrar yollarına bakteri geçişini engellemek için önden arkaya doğru temizlik yapmalıdırlar.
- İdrarınızı tutmayın. Her seferinde mesanenizi tam boşalttığınızdan emin olun.
- Pamuklu iç çamaşırları giymeye gayret edin. Bölgede ısı ve nem tutan iç çamaşırları giymeyin.
- Bol bol sıvı için.
Kadınlarda:
- Cinsel ilişki sonrası idrar yollarına geçebilecek bakterileri atmak için ilk fırsatta idrarınızı yapın.
- Köpük banyosu yapmayın, vajinal deodorantlar ve parfümlü sabunlar kullanmayın. Bu tarz ürünler, idrar yollarını tahriş ederek enfeksiyonlara daha açık hale getiren maddeler içerir.
- Eğer doğum kontrol yöntemi olarak diyafram kullanıyorsanız; diyaframın tam uyduğundan emin olun ve ilişki sonrası uzun süre yerinde bekletmeyin.
