Epilepsi Tanımı, Belirti ve Bulguları, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
DİĞER AD(LAR)I
- Sara
TANIM
Epilepsi ani başlayan, kendiliğinden geçebilen, tekrarlamaya eğilimli nörolojik bir hastalıktır. Temel olarak bir beyin fonksiyon bozukluğudur. Beyin hücrelerindeki elektriksel uyarılarda dengesizlik söz konusudur. Bu uyarılar epilepsi hastalığına özgü nöbetlerin ortaya çıkmasını sağlar. Vakalar birbirinden farklıdır.
BELİRTİ ve BULGULAR
Epilepsinin tipine bağlıdır. Tüm vakalarda ortak bulgu epilepsi nöbetleridir. Nöbetler her hastada değişik şekillerde görülür ve birbirinden değişik belirtiler verir. İlk belirtiler çoğunlukla çocukluk veya ergenlik dönemlerinde ortaya çıkar.
- Gözlerin sabit bir noktaya kilitlenmesi, birkaç saniye süreyle “donup kalma”. Gün içerisinde defalarca tekrar edebilir.
- Bilinç kaybı ve yere düşme, şiddetli silkinme-gerilme-kasılma hareketleri ve idrar kaçırma. Aniden ağlama kriziyle başlayabilir ve belirtiler geçtikten sonra derin bir uyku haliyle nöbet biter. Nöbet 30 dakika kadar sürebilir.
- Sürekli ağız şapırdatma, amaçsız hareketler yapma, etraftakilerden kopma-uzaklaşma hissi. Nöbet öncesinde karında garip bir rahatsızlık hissi, duyusal halüsinasyonlar ve algısal bozukluklar görülebilir.
- Elde, ayakta veya yüzde ritmik seğirmeler. Bazen tüm vücuda yayılır ve genellikle seğirme sonrası etkilenen bölgede kısa süren güçsüzlük meydana gelir.
NEDENLERİ
- Vakaların %50’sinde belirli bir neden yoktur.
- Kalıtımsal faktörler, doğum travmaları, ağır kafa travmaları, doğumsal enfeksiyonlar, alkol veya madde bağımlılığı, kurşun zehirlenmesi ve çeşitli metabolik hastalıklar hastalığın başlamasında rol oynayabilir.
- Çeşitli sebepler nöbetleri başlatabilir. Bu sebepler arasında; bazı kimyasal maddeler veya yiyecekler, uyku bozuklukları, stres, ışık çakmaları, adet dönemleri ve bazı ilaçlar sayılabilir.
ÖZEL TETKİKLER
- Özellikle erişkin yaşta başlayan epilepsi vakalarında bilgisayarlı beyin tomografisi ile beyin tümörü, beyin absesi veya hematom aranmalıdır.
- Standart kafa filmleri veya MRI çekilebilir.
- Sifiliz (frengi) şüphesinde uygun testler yapılmalıdır.
- Gerekli görülen vakalarda EEG çekilir. EEG; epilepsi nöbetinin klinik özelliklerini göstermesinin yanı sıra, nöbetin elektrofizyolojisini de ortaya çıkararak tedavi seçiminde yardımcı olur.
TEDAVİ
Epilepsi düzenli kullanılan ilaçlarla kontrol altına alınabilir. İlaçlar, nöbetlerin sıklığını ve şiddetini azaltır. En çok kullanılan ilaçlar arasında fenitoin, fenobarbital, valproik asit, karbamazepin sayılabilir.
DOKTORA BAŞVURULMASI GEREKEN DURUMLAR
- Daha önceden epilepsi teşhisi olmayan bir hastada nöbet görülmesi durumunda. Nöbet, epilepsiye bağlı olabileceği gibi madde zehirlenmesine, inmeye ve aşırı dozda ilaca bağlı da olabilir. Ender olsa da menenjit enfeksiyonunda epilepsi nöbetine benzer belirtiler görülebilir.
- Hasta olduğu bilinen hastada; nöbetin ardından, bilinç yerine gelmeden bir nöbet daha olması durumunda. Arka arkaya gelen nöbetlerde beyin oksijensiz kalabilir. Hasta en yakın hastaneye kaldırılmalıdır!