Atopik Dermatit Nedir ?

Atopik Dermatit Nedir? Tanımı, Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi ve Yönetimi

Tanım

Atopik dermatit, genellikle egzama olarak bilinen, ciltte iltihaplanma, kuruluk, kaşıntı ve döküntü ile kendini gösteren bir cilt hastalığıdır. Bu durum, genellikle atopik (alerjik) bir reaksiyonla ilişkilidir ve genetik faktörler ile çevresel etmenlerin bir kombinasyonundan kaynaklanır. Atopik dermatit, cildin bariyer işlevini zayıflatır, böylece cilt daha hassas hale gelir ve dış etkenlere karşı daha savunmasız olur.

Atopik dermatit, sıklıkla çocuklukta başlar, ancak her yaşta görülebilir. Ciltte kızarıklık, kaşıntı, kuruluk ve bazen kabuklanma gibi belirtilerle kendini gösterir. Atopik dermatit, genellikle belirli bir bölgede (özellikle yüz, boyun, eller, dizler ve dirsekler gibi bölgelerde) yaygındır.

Atopik Dermatitin Nedenleri

Atopik dermatit, genellikle aşağıdaki faktörlerin etkileşimi sonucu gelişir:

1. Genetik Yatkınlık: Atopik dermatit, genetik bir bileşeni olan bir hastalıktır. Ailede alerjik hastalıklar (örneğin, astım, alerjik rinit, egzama) öyküsü bulunan kişilerde, atopik dermatit gelişme riski daha yüksektir.
2. Cilt Bariyerinin Zayıflaması: Atopik dermatitli bireylerin cilt bariyerinde bir bozukluk olabilir. Bu, cildin nemi tutma ve dış etkenlere karşı korunma işlevini zayıflatır. Bu durum, ciltte kuruluk ve iltihaplanmayı tetikleyebilir.
3. Alerjik Reaksiyonlar: Çevresel alerjenler, (örneğin, polen, toz, hayvan tüyleri) atopik dermatiti tetikleyebilir. Ayrıca, ciltteki alerjik reaksiyonlar, kaşıntıyı artırabilir.
4. İmmün Sistem Yanıtı: Atopik dermatit, vücudun bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesi sonucu gelişebilir. Ciltteki bağışıklık hücrelerinin aşırı aktifliği, iltihaplanmaya neden olabilir.
5. Çevresel Etmenler: Sıcak hava, soğuk hava, nem, kimyasal maddeler ve ciltteki aşırı temizleme ürünleri gibi çevresel etmenler atopik dermatiti tetikleyebilir veya var olan semptomları kötüleştirebilir.
6. Stres: Stres, atopik dermatit semptomlarını kötüleştirebilir. Zihinsel stres, cildin iltihaplanmasını artırabilir ve kaşıntıyı tetikleyebilir.

Atopik Dermatit Belirtileri

Atopik dermatit, ciltte çeşitli belirtilerle kendini gösterebilir. Bu belirtiler kişinin yaşına ve hastalığın şiddetine göre değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:

1. Kaşıntı: Atopik dermatitin en belirgin belirtisi genellikle kaşıntıdır. Cilt, özellikle geceleri, aşırı derecede kaşınabilir.
2. Ciltte Kızarıklık ve İltihaplanma: Etkilenen bölgelerde kırmızı lekeler, şişlik ve ciltte iltihaplanma görülebilir.
3. Kuruluk: Cilt, nem kaybeder ve kurur. Bu, çatlamaya ve cilt yüzeyinin pul pul dökülmesine yol açabilir.
4. Kabuklanma ve Kabuklanmış Alanlar: Kaşınan bölgelerde kanama ve kabuklanma görülebilir. Ciltte bu kabuklanmalar bazen irinli olabilir.
5. Ciltte Kalınlaşma: Kronikleşen atopik dermatit durumlarında, etkilenen cilt bölgelerinde kalınlaşma ve derinleşmiş çizgiler (likenifikasyon) olabilir.
6. Döküntüler: Atopik dermatit, özellikle çocuklarda, döküntülere neden olabilir. Bu döküntüler genellikle burun, göz çevresi, dirsekler ve dizler gibi bölgelerdedir.

Atopik Dermatit Teşhisi

Atopik dermatit genellikle klinik belirtiler ve tıbbi öyküye dayalı olarak teşhis edilir. Dermatologlar, hastanın cilt görünümünü inceleyerek ve geçmişteki alerjik reaksiyonları değerlendirerek teşhis koyar. Bazı durumlarda aşağıdaki testler yapılabilir:

1. Cilt Testleri: Ciltteki alerjenlere karşı yapılan testler, hangi maddelerin atopik dermatiti tetiklediğini belirlemeye yardımcı olabilir.
2. Kan Testleri: Ciltteki iltihaplanmayı ve bağışıklık sistemi tepkisini göstermek amacıyla kan testleri yapılabilir.
3. Deri Biyopsisi: Nadiren, dermatit şüphesi varsa deri biyopsisi alınarak, cilt dokusundaki hücresel değişiklikler incelenebilir.

Atopik Dermatit Tedavisi

Atopik dermatit tedavisi, semptomları kontrol altına almak, kaşıntıyı hafifletmek ve cilt bariyerini güçlendirmek amacıyla yapılır. Tedavi seçenekleri şunlar olabilir:

1. Nemlendiriciler ve Cilt Bakımı: Cildin nem dengesini sağlamak, atopik dermatit tedavisinde çok önemlidir. Düzenli olarak nemlendirici kullanmak, cildin kurumasını engeller.
2. Topikal Kortikosteroidler: Kaşıntıyı ve iltihaplanmayı azaltmak için cilt üzerine sürülen kortikosteroid kremler veya merhemler kullanılabilir. Ancak bu ilaçlar uzun süreli kullanılmamalıdır.
3. Topikal İmmün Modülatörler: Topikal takrolimus veya pimekrolimus gibi ilaçlar, bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesini engelleyebilir ve ciltteki iltihaplanmayı azaltabilir.
4. Antihistaminikler: Kaşıntıyı hafifletmek için antihistaminik ilaçlar kullanılabilir.
5. Işıldama (Fototerapi): UV ışınları kullanılarak yapılan tedavi, atopik dermatit semptomlarını hafifletebilir.
6. Antibiyotikler: İkinci derece enfeksiyonlar gelişirse, antibiyotik tedavisi gerekebilir.
7. Kaygı ve Stres Yönetimi: Stresin azaltılması, atopik dermatit semptomlarının iyileşmesine yardımcı olabilir. Stres yönetimi teknikleri ve rahatlama egzersizleri önerilebilir.
8. Alerji İlaçları: Eğer alerjik reaksiyonlar tetikliyorsa, alerji tedavisi uygulanabilir.

Atopik Dermatitten Korunma

Atopik dermatitten korunmak için şunlar önerilebilir:

• Cilt Bakımını Düzenli Yapma: Cildi nemli tutmak ve nemlendirici kremler kullanmak önemlidir.
• Alerjenlerden Kaçınma: Alerji tetikleyicilerinden kaçınmak, semptomları azaltabilir.
• Ilımlı Sıcaklıkta Banyo: Sıcak su cildi kurutabilir, bu yüzden ılık su ile banyo yapmak tercih edilmelidir.
• Sık Sık Yıkamadan Kaçınma: Cildin doğal koruyucu tabakasını zedelememek için gereksiz yıkamalardan kaçınılmalıdır.

Sonuç

Atopik dermatit, yaşam kalitesini etkileyen ancak uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen bir cilt hastalığıdır. Erken teşhis ve uygun tedavi, hastalığın semptomlarını hafifletebilir ve cildin sağlığını koruyabilir. Cilt bakımı, stres yönetimi ve tedaviye uygun ilaçlar, atopik dermatit tedavisinde en etkili yöntemlerdir. Bu hastalıkla başa çıkmak için profesyonel yardım almak önemlidir.