Bronşit Tanımı, Belirti ve Bulguları, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
TANIM
Bronşit, üst solunum yolları hastalığıdır. Bronşların iç zarında iltihaplanma meydana gelir. Bronşların çeperi daralır. Sonuçta; öksürük, koyu balgam üretimi ve nefes darlığı ortaya çıkar. Akut veya kronik olabilir.
Akut bronşit: Aşırı derecede öksürük ve balgam üretimi olur. Bazen herhangi bir üst solunum yolları enfeksiyonuna eşlik eder. Genellikle enfeksiyon virüslere bağlıdır ve birkaç gün sürer. Enfeksiyon atlatıldıktan sonra bronş zarları tamamen normale döner.
Kronik bronşit: Amfizemde olduğu gibi, uzun süreli ciddi bir hastalıktır ve düzenli tedavi gerektirir. Bu hastalar, genellikle şişman, sigara içen ve hareketsiz bir yaşam tarzı süren kişilerdir. Hastalarda aynı zamanda amfizem de görülebilir.
BELİRTİ ve BULGULAR
- Şiddetli öksürük
- Sarı-yeşil balgam çıkarma; öksürükten 24-48 saat sonra başlar
- Ateş, titreme, terleme
- Göğüste yanma, tırmalanma hissi
- Hırıltılı solunum, nefes darlığı
- Derin nefes alındığında yanlarda batma hissi
NEDENLERİ
- Akut bronşit: Genellikle akciğer enfeksiyonlarına bağlıdır. Bu enfeksiyonların %90’ı virüslere, %10’u bakterilere bağlıdır.
- Kronik bronşit:
- Temel nedeni uzun süreli, aşırı sigara alışkanlığıdır
- Maden işçilerinde ve ağır metal sanayinde çalışan işçilerde daha sık görülür.
- Sık tekrar eden akut nöbetler ve hava kirliliği diğer nedenler arasında sayılabilir.
TEŞHİS YÖNTEMLERİ
- Akut bronşit teşhisi; şikayetlerin sorgulanması ve fizik muayene bulgularıyla kolayca konabilir. Genellikle ek tetkikler yapmaya gerek yoktur.
- Kronik bronşit olduğu şüphelenilen vakalarda ise aşağıdaki tetkikler yapılabilir.
- Kan tetkikleri (örn; akyuvar sayımı, oksijen satürasyonu)
- Akciğer filmi
- Balgam kültürü
- Akciğer fonksiyon testi (spirometre)
TEDAVİ
- Akut bronşit: İstirahat , bol sıvı almak, sigarayı bırakma, ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar almak, balgam çıkarmayı kolaylaştıran öksürük şurupları
- Kronik bronşit: Ağır nöbetlerde hasta hastaneye yatırılmalıdır.
- Hastaya burundan veya maskeyle oksijen
- Gerekli vakalarda antibiyotik tedavisi
- Balgam söktürücü ve bronşları genişletici ilaçlar
- Uygun vakalarda kortikosteroidler
- Alt ve üst solunum yolları enfeksiyonlarından korunmak amacıyla doktorun uygun gördüğü aşılar yapılır.
DOKTORA BAŞVURULMASI GEREKEN DURUMLAR
- Öksürüğünüz sürekli devam ediyor veya uykunuzu, günlük işlerinizi bölecek kadar şiddetleniyor veya sürekli göğüs ağrısına sebep oluyorsa. Bu durumda; akciğerlerinizdeki hava kesecikleri hasara uğramış olabilir.
- Şikayetleriniz bir haftadan daha uzun sürerse, balgamınız daha koyu ve daha yapışkan hal alırsa, balgam miktarınız giderek artarsa veya balgamınızda kan görürseniz.
- Daha önceden bilinen kronik bir akciğer veya kalp hastalığınız var ve yukarıdaki belirtileri gözlüyorsanız.
- İleri derecede solunum güçlüğü çekiyorsanız.
Soğuk algınlığı, larenjit, bronektazi, boğmaca veya bronş kanseri konuları ile ilgili detaylı bilgi almak isteyebilirsiniz.