Buerger Hastalığı Nedir ?

Buerger Hastalığı (Tromboanjitis Obliterans) Nedir? Tanımı, Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi ve Tedavisi

Tanım

Buerger Hastalığı, daha çok orta ve küçük çaptaki damarları etkileyen, genellikle bacak atardamarlarında iltihaplanmaya yol açan bir hastalıktır. Bu hastalık, Tromboanjitis Obliterans olarak da bilinir. Genellikle 40 yaşın altındaki erkeklerde daha yaygın görülür ve en belirgin risk faktörü aşırı sigara kullanımıdır. Hastalık, damarların iltihaplanması sonucu damar içinde pıhtı oluşur ve damarlar daralarak tıkanır, bu da kan akışının engellenmesine yol açar.

Buerger hastalığı tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara yol açabilir, bunlar arasında bacaklarda kangren ve amputasyon yer alabilir. Erken teşhis ve tedavi ile hastalığın ilerlemesi engellenebilir.

Buerger Hastalığının Nedenleri

Buerger hastalığının kesin nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin birleşimi etkili olabilir. Ancak hastalığın gelişmesindeki en belirgin neden, aşırı sigara kullanımıdır. Sigara içmek, damarların iç yüzeyine zarar vererek damarların tıkanmasına neden olabilir.

Buerger hastalığının nedenleri şunlar olabilir:

1. Sigara Kullanımı: Hastalığın en büyük risk faktörü sigara içmektir. Sigara, damarları daraltarak kan akışını engeller, bu da Buerger hastalığının gelişmesine zemin hazırlar.
2. Diyabet: Diyabet, damar sağlığını etkileyerek hastalığın gelişimini hızlandırabilir. Ayrıca, lipid metabolizma bozuklukları da Buerger hastalığına katkı sağlayabilir.
3. Lipid Metabolizma Bozuklukları: Kolesterol ve yağ metabolizmasındaki bozukluklar, damarların tıkanmasına yol açabilir ve hastalığın ilerlemesine neden olabilir.

Buerger Hastalığının Belirtileri ve Bulguları

Buerger hastalığı, genellikle bacaklarda ağrı ve damar tıkanıklığına yol açan belirtilerle kendini gösterir. Belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

1. Yüremle Artan Sızı (Claudicatio Intermittens): Buerger hastalığının tipik belirtisi, yürürken bacaklarda ağrı veya sızı oluşmasıdır. Bu ağrı, genellikle bacak damarlarında kan akışının azalmasından kaynaklanır ve hastalar dinlenerek rahatlama sağlar.
2. Ayak Arterlerinde Çekilme: A. dorsalis pedis ve A. tibialis posterior gibi ayak arterlerinde daralma veya tıkanıklıklar görülür.
3. Ayaklarda Soğukluk ve Solukluk: Kan akışının azalması nedeniyle ayaklar soğur ve soluklaşır. Bu, hastalığın ilerlemesiyle daha belirgin hale gelir.
4. İleri Dönemde Kangren: Hastalık ilerledikçe, oksijen ve besin maddelerinin dokulara ulaşamaması sonucu istemik kangren gelişebilir. Bu durumda bacaklarda doku ölümü meydana gelir.
5. Ağrı ve Uyuşma: Yürürken bacaklarda kramp tarzı ağrılar ve zamanla uyuşma hissi oluşabilir. Bu, damar tıkanıklığının artmasından kaynaklanır.
6. Tırnaklarda ve Deride Değişiklikler: Deride incelme, morarma ve tırnaklarda bozulmalar görülebilir.

Buerger Hastalığının Teşhisi

Buerger hastalığının teşhisi, fiziksel muayene ve çeşitli görüntüleme testleriyle yapılır. Teşhis için kullanılan yöntemler şunlardır:

1. Anjiyografi: Damarlar üzerindeki tıkanıklıkları ve daralmaları görmek için yapılan anjiyografi testi, hastalığın teşhisinde önemlidir.
2. Doppler Ultrason: Ayaklarda kan akışının değerlendirilmesi için Doppler ultrason kullanılabilir. Bu test, damar tıkanıklıklarının tespit edilmesine yardımcı olur.
3. Egzersiz Stres Testi: Yürüyüş veya egzersiz yaparken damarların nasıl tepki verdiğini görmek için egzersiz stres testi yapılabilir.
4. Serum Kolesterol ve Kan Testleri: Kolesterol seviyeleri ve genel kan testleri, damar sağlığını ve hastalığın şiddetini değerlendirmeye yardımcı olabilir.
5. Talyum Testi: Kan akışını değerlendiren bu test, damar tıkanıklığının etkilerini incelemek için kullanılır.
6. Sıcaklık ve Kan Akışı Testleri: Bacaklarda sıcaklık düşüşü ve kan akışındaki değişiklikler de teşhis için önemli veriler sağlar.

Buerger Hastalığının Tedavisi

Buerger hastalığının tedavisi, hastalığın ilerlemesini durdurmaya ve semptomları yönetmeye yönelik yapılır. Tedavi seçenekleri şunlar olabilir:

1. Sigara Bırakma: Sigara, Buerger hastalığının en büyük tetikleyicisidir. Bu nedenle, sigara içen hastaların tedaviye başlamadan önce sigarayı bırakmaları gerekir. Sigara içmemek, hastalığın ilerlemesini durdurabilir.
2. İlaç Tedavisi:
   • Vazodilatörler: Damarları genişleterek kan akışını artıran ilaçlar kullanılabilir.
   • Antikoagülanlar: Kanın pıhtılaşmasını engellemek için kullanılan ilaçlar, damar tıkanıklığını önlemeye yardımcı olabilir.
3. Cerrahi Müdahale:
   • Bypass Ameliyatı: Tıkanmış damarları bypass ederek kan akışının sağlanmasını sağlayan bir cerrahi işlemdir.
   • Anjiyoplasti: Damarlar üzerindeki tıkanıklığı açmak için balon kateteri kullanılabilir.
4. Sempatik Sinir Blokajı (Sempatektomi): Bu tedavi, hastalarda damarları genişletmek ve kan akışını artırmak amacıyla uygulanabilir. Sempatik sinirlerin kesilmesi ile kan akışının artırılması sağlanabilir.
5. İleri Düzey Tedavi:
   • Amputasyon: Kangren gelişmişse, etkilenen uzvun ampute edilmesi gerekebilir.

Buerger Hastalığının Önlenmesi

Buerger hastalığının önlenmesinin en etkili yolu sigara içmemek ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemektir. Ayrıca, hastalığın gelişmesini engellemek için şu önlemler alınabilir:

1. Sigara İçmemek: Sigara, hastalığın ana tetikleyicisidir. Sigara içmemek, hastalığın gelişmesini engeller.
2. Sağlıklı Beslenme: Düşük yağlı ve dengeli bir diyet, damar sağlığını iyileştirir.
3. Düzenli Egzersiz: Düzenli egzersiz yapmak, kan akışını artırarak damar sağlığını iyileştirir.
4. Düzenli Sağlık Kontrolleri: Buerger hastalığı riski taşıyan kişiler düzenli sağlık kontrolünden geçmeli ve damar sağlığı izlenmelidir.

Sonuç

Buerger hastalığı, küçük ve orta büyüklükteki damarların iltihaplanması sonucu damar tıkanıklıklarına yol açabilen ciddi bir hastalıktır. Erken teşhis ve tedavi ile hastalığın ilerlemesi engellenebilir ve yaşam kalitesi artırılabilir. Sigara içmemek, sağlıklı beslenmek ve düzenli egzersiz yapmak, bu hastalığın önlenmesinde en etkili yöntemlerdir.