Çengelli – Kancalı Kurt (Ankilostomiyaz) Nedir? Tanımı, Belirtileri, Nedenleri, Teşhisi ve Tedavisi
Tanım
Çengelli – kancalı kurt, Ankylostoma duodenale ve Necator americanus adlı parazitlerin neden olduğu bir bağırsak parazit hastalığıdır. Bu parazitler, kirli toprakla temas yoluyla insan vücuduna girerler. Parazitlerin larvaları, deriyi delerek vücuda girebilir ve kan damarları ile akciğerlere ulaşabilir. Akciğerlerde hava keseciklerini ve bronşları deldikten sonra, yemek borusu aracılığıyla ince bağırsağa geçer ve burada erişkin formuna dönüşürler. Erişkin kancalı kurtlar, bağırsak mukozasından kan emerek beslenir ve bu da anemi (kan eksikliği) gibi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Çengelli – Kancalı Kurtun Nedenleri
Kancalı kurtlar, genellikle toprak yoluyla insanlara bulaşır. Yumurta, dışkı ile toprağa geçer ve burada larva haline gelir. İnsanlar çıplak ayakla kirli toprakla temasa geçtiğinde, bu larvalar deriden geçerek vücuda girer. Vücuda girdikten sonra, kan ve lenf yoluyla akciğerleri geçer ve solunum yolları aracılığıyla ince bağırsağa ulaşır. Burada, olgunlaşarak erişkin kancalı kurtlar haline gelir ve bağırsak mukozasında beslenmeye başlar.
Çengelli – Kancalı Kurtun Belirtileri ve Bulguları
Çengelli – kancalı kurt enfeksiyonunun belirtileri, genellikle parazitlerin vücuda girmesiyle başlar. En yaygın belirtiler şunlar olabilir:
- Giriş Yerinde Deride Kaşıntı ve Kabarcık: Parazitlerin deriye girdiği yerlerde kaşıntı, kızarıklık ve kabarcıklar görülebilir. Bu, parazitlerin vücuda girmesi sırasında oluşan bir reaksiyondur.
- Akciğerden Geçerken Bronş Spazmı: Kancalı kurtlar akciğerleri geçerken, akciğerlerdeki bronşları etkileyebilir ve bronş spazmlarına yol açabilir.
- Anemi Bulguları: Kancalı kurtlar, bağırsaklardan kan emerek beslenirler. Bu durum, solukluk, halsizlik, çarpıntı ve çabuk yorulma gibi anemi bulgularına yol açabilir.
- Karın Ağrısı ve Dispepsi: Parazitler bağırsaklara yerleştiğinde, karın ağrısı, mide bulantısı ve sindirim problemleri (dispepsi) görülebilir.
Çengelli – Kancalı Kurtun Teşhisi
Çengelli – kancalı kurt enfeksiyonu teşhisi için bazı laboratuvar testleri ve klinik değerlendirmeler yapılır. Bunlar şunları içerebilir:
- Anemi: Anemi, kancalı kurtlar tarafından kan emilmesi sonucu gelişir. Kan testlerinde düşük hemoglobin ve hematokrit seviyeleri görülebilir.
- Eozinofili: Kancalı kurtların neden olduğu enfeksiyonlar, bağışıklık sistemi tarafından tepki ile karşılanır. Bu da kan testlerinde eozinofili (beyaz kan hücrelerinin artışı) olarak belirlenebilir.
- Dışkı Testleri: Parazitlerin yumurtalarını tespit etmek amacıyla dışkı örneği alınarak mikroskopik inceleme yapılır. Bu test, enfeksiyonun kesin tanısını koymaya yardımcı olabilir.
- Görsel Muayene ve Belirtiler: Ayrıca, hastanın öyküsü ve klinik belirtiler göz önünde bulundurularak tanı konulabilir.
Çengelli – Kancalı Kurtun Tedavisi
Çengelli – kancalı kurt tedavisi, antiparaziter ilaçlarla yapılır. Tedavi genellikle şu yöntemleri içerir:
- Antiparaziter İlaçlar:
- Levamizol, Pirantel pamoat, ve Mebendazol gibi ilaçlar, kancalı kurtları öldürmek için kullanılır. Bu ilaçlar genellikle etkili olup, parazitlerin vücutta üremesini engeller.
- Anemi Tedavisi: Kancalı kurtlar bağırsaklardan kan emdikleri için anemiye yol açabilir. Bu durumda, demir takviyeleri ile tedavi yapılır. Ayrıca, hemoglobin seviyesi 4 gr/dl’nin altına düştüyse, eritrosit süspansiyonu uygulanabilir.
- Sıvı ve Elektrolit Desteği: Eğer hastada sıvı kaybı veya elektrolit dengesizliği varsa, intravenöz sıvı tedavisi yapılabilir.
- Bakteriyel Enfeksiyon Tedavisi: Eğer enfeksiyon nedeniyle komplikasyonlar oluşursa, uygun antibiyotiklerle tedavi yapılabilir.
Çengelli – Kancalı Kurtun Korunması ve Önlenmesi
Çengelli – kancalı kurt enfeksiyonunun önlenmesi için bazı basit hijyen önlemleri alınabilir:
- Toprakla Temas Etmeden Önce Ayakları Koruma: Çıplak ayakla kirli toprakta yürümemek, parazitlerin vücuda girmesini engeller. Özellikle tropikal ve subtropikal bölgelerde, ayakkabı giymek önemlidir.
- Düzenli El Yıkama: Hijyenik el yıkama, enfeksiyonun yayılmasını engeller. Özellikle dışkı ile temastan sonra ellerin iyice yıkanması gereklidir.
- Temiz Su Kullanımı: Kirli su, parazitlerin yayılmasına yol açar. Güvenli içme suyu kaynakları kullanmak önemlidir.
- Gıdaların Hijyenine Dikkat Etme: Kirli gıda ve su ile beslenmek, parazit enfeksiyonlarına yol açabilir. Gıda ve suyun doğru şekilde hazırlanması ve temizlenmesi gerekir.
Doktora Başvurulması Gereken Durumlar
Çengelli – kancalı kurt enfeksiyonundan şüpheleniyorsanız, aşağıdaki durumlarda doktora başvurmanız gerekmektedir:
- Şiddetli Karın Ağrısı: Karın ağrısı, enfeksiyonun şiddetini gösteriyor olabilir. Bu durumda profesyonel yardım alınmalıdır.
- Halsizlik ve Solukluk: Anemiye bağlı olarak aşırı halsizlik, çarpıntı ve solukluk gibi belirtiler gelişebilir.
- Ciltte Kaşıntı veya Kabarcık: Parazitlerin deriye girdiği yerlerde kaşıntı ve kabarcıklar oluşabilir.
- İshal veya Kanlı Dışkı: Bağırsak problemleri veya kanlı dışkı, enfeksiyonun şiddetini gösterebilir ve tıbbi müdahale gerektirir.
Sonuç
Çengelli – kancalı kurt (ankilostomiyaz), toprak yoluyla bulaşan, genellikle karın ağrısı, anemi ve sindirim sorunları ile kendini gösteren bir paraziter enfeksiyondur. Erken teşhis ve tedavi ile bu hastalık tamamen tedavi edilebilir. İyi hijyen, sağlıklı su ve gıda alışkanlıkları ve toprakla temastan kaçınmak, enfeksiyonun önlenmesinde önemli bir rol oynar.
