Menenjit Tanımı, Belirti ve Bulguları, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
TANIM
Menenjit, beyin ve omurilik zarlarının iltihaplanmasıdır. Hemen hemen bütün vakalarda vücudun başka bir bölgesinde (kulak, sinüsler, üst solunum yolları) görülen bir enfeksiyona bağlı olarak gelişir. Menenjit bakterilere bağlıysa çok acil tıbbi yardım gerektirir. Eğer zamanında tedavi edilmezse birkaç saat içinde kalıcı nörolojik bozukluğa, hatta ölüme neden olur. Virüslerin sebep olduğu menenjitler ise daha hafif seyreder ve genellikle vücutta hiçbir hasar bırakmaz.
Daha çok 2 yaş altındaki çocuklarda görülür. Grip benzeri şikayetlerle –ateş, başağrısı ve kusma- başlar ve daha sonra sersemlik, bilinç bulanıklığı ve şiddetli ense ağrısı gelişir. Menenjit, yatakhane gibi toplu yerlerde salgınlar şeklinde görülebilir.
BELİRTİ ve BULGULAR
- Ateş
- Şiddetli başağrısı
- Ense, omuz ve sırtta sertlik hissi
- Ense öne doğru eğildiğinde sırta ve omurgaya vuran şiddetli ağrı
- Işığa tahammülsüzlük (fotofobi)
- Sersemlik ve bilinç bulanıklığı
- Bulantı, kusma
- Nöbet, koma
- Vücudun herhangi bir yerinde kırmızı-mor renkte döküntü
- Bebeklerde; bıngıldakta şişme, şiddetli ağlama
NEDENLERİ
- Bakteriler: Haemophilus influenza tip b, Neisseria meningitidis ve Streptococcus pneumoniae
- Virüsler: Kabakulak virüsü, Herpes simplex, enterovirüsler
- Mantarlar: Cryptococcus
- Tüberküloz (verem)
TEŞHİS YÖNTEMLERİ
- İlk yapılacak işlem bir lomber ponksiyondur (belden su alınması). Bu yöntemle beyin-omurilik sıvısı incelenir. Sıvının görünümüne, rengine bakılır. Sıvı içindeki basınç, protein, glikoz miktarı ölçülür ve hücre sayımı yapılır.
- Kan, idrar, burun ve kulak akıntısı, beyin-omurilik sıvısı kültürleri ile etken bakteri tanımlanmaya çalışılır.
- Akciğer filmi: Tüberküloz odağı saptanabilir
TEDAVİ
Enfeksiyon tamamen geçinceye kadar hastanede yatış esastır. Hastalık bulaşıcı olduğu için en az 48 saatlik karantina gerekebilir. Hastada fotofobi varsa oda karartılmalıdır.
Bakterilere bağlı menenjit:
- Antibiyotikler kullanılır. Hastayla yakın temasta bulunan kişilerin de koruyucu amaçlı antibiyotik kullanması gerekebilir.
- Bol sıvı alınmalıdır.
- Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanılır.
- Enfeksiyon odağı belliyse (kulak, sinüs gibi); tekrar menenjit gelişmesini engellemek için bu bölgenin cerrahi işlemlerle boşaltılması gerekebilir.
Virüslere bağlı menenjit: Genellikle ilaç tedavisi verilmez. Bulgulara yönelik tedavi yapılır.
- İstirahat ve damardan sıvı verilebilir.
- Herpes simpleks’e karşı asiklovir seçkin tedavi şeklidir.
Tüberküloz menenjiti: Antibiyotik kombinasyonları kullanılır. Tedaviye 18-24 ay devam edilir.
