Menopoz Tanımı, Belirti ve Bulguları, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
TANIM
Menopoz, doğurganlık dönemi sonunda adetlerin kesilmesidir. Kadınların çoğu 50 yaşlarında son adetlerini görürler. 40-60 yaşlar arasındaki dönemde gerçekleşebilir. Sigara içen kadınlar içmeyenlere kıyasla ortalama 2 yıl daha erken menopoza girerler. Kadınların pek çoğunda adetler kesilmeden önceki birkaç yılda adet düzensizlikleri görülür. Adet dönemlerinin arası uzayabilir, kanama artabilir veya adet dönemleri sıklaşabilir.
BELİRTİ ve BULGULAR
Her kadında menopoz belirtileri farklı olabilir. Kadınların yaklaşık %10-15’inin günlük hayatını olumsuz yönde etkiler.
- Sıcak basmaları: Yüzde, ensede ve sırtta ani kızarıklık ve ısı artışı görülür. Terlemeye neden olabilir. Yaklaşık 5 dakika sürer. Günde birkaç defa gelebileceği gibi 10-30 dakikada bir
- Gece terlemeleri görülür. Uyku düzenini aksatabilir ve uykusuzluğa neden olabilir.
- Vajinal dokuların incelmesi ve salgıların azalması sonucu cinsel ilişki sırasında ağrı
- Sinirlilik, endişe hali ve huzursuzluk
- Özellikle geceleri sık idrara çıkma isteği
NEDENLERİ
Tüm kadınlarda 40 yaşından sonra yumurtalık fonksiyonlarında azalma ve östrojen adlı kadınlık hormonunda düşme görülür.
TEDAVİ
Çoğunlukla tedavi gerekmez. Hastaya güven hissi telkin edilmelidir. Bazı olgularda sakinleştirici ve yatıştırıcı ilaçlar, bazen de psikiyatrik danışmanlık gerekebilir.
- Menopoz belirtilerinin tedavisi, yumurtalıklar tarafından artık üretilmeyen östrojen hormonunun ilaçlar yoluyla alınmasından geçer. Bu amaçla, Hormon Replasman Terapisi (HRT) –diğer adlarıyla “östrojen replasman terapisi” veya basitçe “hormon tedavisi”- uygulanır. Olguya uygunluğu ve gerekliliği açısından menopoz öncesi mutlaka hekimle konuşulmalı ve tavsiye edilen tüm tetkikler yapıldıktan sonra başlanmalıdır. Östrojen, menopoz sırasında görülen sıcak basmalarını ve vajinal kuruluğu tedavi etmesinin yanı sıra uzun vadede de kalp hastalığı ve osteoporoz (kemik erimesi) riskini azaltır.
- Osteoporozdan korunmak için tedaviye kalsiyum ve fizik egzersizler eklenmelidir.
Tedavi sık kontrollerle izlenir ve semptomların seyrine göre ayarlanır.
ÖNLEMLER
- Günlük kalsiyum alımınızı 1000-1500mg’a çıkarmalısınız. Bu amaçla suda eriyen kalsiyum tabletleri kullanabilir ve bol miktarda süt ve sütlü ürünlerle beslenebilirsiniz.
- Her gün düzenli egzersizler yaparak kilonuzu kontrol altında tutabilir ve osteoporoz riskini azaltabilirsiniz.
- Her gün 400-800 IU E vitamini alabilirsiniz. E vitamini sıcak basmalarına iyi gelir ve kalp damar hastalığı riskini azaltır.
DOKTORA BAŞVURULMASI GEREKEN DURUMLAR
- Menopoz sonrası vajinal kanamanız olursa mutlaka bir doktora başvurmalısınız. Diğer ihtimallerin yanı sıra, bu tarz bir kanama rahim kanseri belirtisi olabilir.