Sinüzit Tanımı, Belirti ve Bulguları, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
TANIM
Sinüzit, kafa kemikleri içindeki sinüs boşluklarını döşeyen mukozanın akut veya kronik iltihabıdır. En sık rastlanan enfeksiyon hastalıklarından birisidir. İnsan kafa kemiğinde birbirine simetrik olarak yerleşmiş dört adet sinüs boşluğu vardır. Sinüsler çok küçük kanallar vasıtasıyla burun boşluğuna açılırlar. Bu kanallar sinüs içinde üretilen sıvıların burna boşalmasını ve sinüslerin havalanmasını sağlar. Herhangi bir nedenle bu kanalların tıkanması durumunda meydana gelir.
BELİRTİ ve BULGULAR
Akut sinüzit
- Yüzde dolgunluk ve ağrı hissi. Ağrı gündüz daha fazladır, akşama doğru hafifler. Ağrı, diş ağrısı ve dişlerde uzama hissi gibi olabilir veya gözlerin arasında ve göz kürelerinin arkasında hissedilir. Göz hareketleri ağrıyı arttırır.
- Başağrısı
- Burun tıkanıklığı, koyu burun akıntısı, burundan nefes almada zorluk
- Koku duyusunun kaybı
- Ateş
- Hasta sinüsün üzeri hassas, şiş, ağrılı ve kızarıktır.
Kronik sinüzit
- Belirti ve bulgu vermeyebilir.
- Baş ağrısı
- Burun tıkanıklığı
- Koyu, kötü kokulu geniz akıntısı
NEDENLERİ
- Akut sinüzit çoğunlukla soğuk algınlığı veya grip gibi bir üst solunum yolu enfeksiyonu sonrasında gelişir. Ayrıca yüzme, dalma, diş absesi veya diş çekimi de akut sinüzite yol açabilir.
- Kronik sinüzitte etken çoğunlukla bakterilerdir. Sinüslerin yetersiz havalanması enfeksiyonun kronikleşmesini kolaylaştırır. Kronik sinüzitte ara ara tekrar eden akut ataklar görülebilir.
- Saman nezlesi gibi alerjik rahatsızlıklar da sinüzite neden olabilir.
- Hastada burun eti, burunda yabancı cisim veya tümör varlığı veya burun kemiğinin yamuk olması gibi anatomik bozukluklar da sinüzit gelişimini kolaylaştırır.
- Bazı hastalıkları olan kişilerde de aha sık rastlanır. Bu hastalıklar arasında; şeker hastalığı, AIDS, kistik fibroz ve kronik bademcik iltihabı sayılabilir.
ÖZEL TETKİKLER
- Sinüs filmi çekilmesi
- Burun akıntısından kültür alınması
- Transillüminasyon tekniğiyle yapılan incelemeler
- Endoskopi cihazıyla yapılan incelemeler
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
TEDAVİ
Tedavinin temel amacı sinüs kanallarını açarak sinüs boşluklarının havalanmasını sağlamaktır. Sinüzit nedeni bir bakteri enfeksiyonu ise etken mikroorganizmaya yönelik antibiyotikler kullanılır.
- Ağrı kesici ilaçlar kullanılır ve buğu uygulanabilir.
- Burun delikleri doktorun tarif ettiği şekilde serum fizyolojik sıvısıyla mekanik olarak temizlenmeye çalışılır.
- Ağızdan alınan veya burun içine uygulanan dekonjestan ilaçlar kullanılır. Burundan uygulanan ilaçlar birkaç günden fazla kullanılmamalıdır.
- Etken mikroorganizmaya yönelik antibiyotik tedavisi uygulanır. Tedavi erken kesilmemelidir. Antibiyotik tedavisinin yarıda bırakılması enfeksiyon süresini uzatabilir veya enfeksiyon şiddetini arttırabilir.
- Alerjik rahatsızlıklara bağlı gelişen vakalarda antihistaminik ilaçlar kullanılabilir.
- Bazı vakalarda sinüs kanallarının endoskopi cihazı yardımıyla açılması gerekebilir. Kronik sinüzit için konservatif veya radikal cerrahi girişim gerekebilir. Mutlaka bir KBB uzmanı ile işbirliği yapılmalıdır.
DOKTORA BAŞVURULMASI GEREKEN DURUMLAR
- Sinüzit, göz etrafında iltihaplanmaya sebep olursa. Bu durumda, gözde veya yüz sinirlerinde hasar oluşabilir.
- Belirti ve bulgularda 7 gün içinde herhangi bir düzelme olmazsa.
- Başağrısı giderek şiddetlenirse.
- Ense sertliği gelişirse veya ateş tedaviye rağmen düşmezse.
- Sinüzit atakları yılda üçten fazla tekrar ediyorsa ve ataklar arasındaki zaman giderek kısalıyorsa.