Title (60 karakter): “Siroz Hastalığı: Belirtileri, Nedenleri ve Tedavisi | Tıbbi Rehber”
Meta Açıklama (150 karakter): “Karaciğer sirozu hakkında detaylı bilgi. Hastalığın nedenleri, belirtileri, risk faktörleri ve güncel tedavi yöntemleri. Uzman önerileri.”
Siroz Nedir?
Siroz, karaciğer dokusunun ilerleyici ve geri dönüşümsüz hasarı sonucu normal karaciğer hücrelerinin yerini skar (nedbe) dokusunun aldığı kronik bir hastalıktır. Bu durum karaciğerin yapısını ve fonksiyonlarını bozarak, organ yetmezliğine kadar ilerleyebilen ciddi sağlık sorunlarına yol açar.
Karaciğerde Meydana Gelen Değişiklikler
- Yapısal Değişiklikler
- Sağlıklı karaciğer dokusunun kaybı
- Fibrotik doku oluşumu
- Rejeneratif nodüller
- Mikro ve makronodüler yapılanma
- Fonksiyonel Değişiklikler
- Protein sentezinde azalma
- Toksin detoksifikasyonunda bozulma
- Safra üretim ve akışında bozulma
- Pıhtılaşma faktörlerinin üretiminde azalma
Portal Hipertansiyon Gelişimi
- Mekanizma
- Karaciğere gelen kan akımında direnç
- Portal ven basıncında artış
- Kolateral dolaşım gelişimi
- Özofagus varisleri oluşumu
- Sonuçları
- Asit oluşumu
- Splenomegali
- Varis kanamaları
- Hepatik ensefalopati
Siroz Belirtileri ve Klinik Seyir
Erken Dönem Belirtileri
- Sindirim Sistemi
- Bulantı ve kusma
- İştahsızlık
- Postprandial şişkinlik
- Dispeptik yakınmalar
- Genel Belirtiler
- Halsizlik ve yorgunluk
- Kilo kaybı veya artışı
- Subfebril ateş
- Kas güçsüzlüğü
İleri Dönem Belirtileri
- Fiziksel Bulgular
- Sarılık (sklera ve ciltte)
- Palmar eritem
- Spider anjiyom
- Dupuytren kontraktürü
- Jinekomasti
- Terry tırnakları
- Metabolik Değişiklikler
- Hipoalbüminemi
- Koagülasyon bozuklukları
- Hipoglisemi
- Elektrolit dengesizlikleri
- Hormonal Değişiklikler
- Erkeklerde hipogonadizm
- Kadınlarda menstrüel düzensizlikler
- İnsülin direnci
- Tiroid fonksiyon bozuklukları
Komplikasyonlar
- Portal Hipertansiyona Bağlı
- Özofagus varisleri
- Portal gastropati
- Asit
- Hepatorenal sendrom
- Hepatoselüler Disfonksiyona Bağlı
- Sarılık
- Koagülopati
- Hepatik ensefalopati
- Spontan bakteriyel peritonit
Siroz Nedenleri
Sık Görülen Nedenler
- Viral Hepatitler
- Hepatit B
- Hepatit C
- Hepatit D
- Toksik Nedenler
- Kronik alkol kullanımı
- İlaç toksisitesi
- Kimyasal maruziyeti
Metabolik Nedenler
- Genetik Hastalıklar
- Hemokromatoz
- Wilson hastalığı
- Alfa-1 antitripsin eksikliği
- Kistik fibrozis
- Edinsel Metabolik Bozukluklar
- Non-alkolik yağlı karaciğer hastalığı
- Diyabet
- Obezite
Diğer Nedenler
- Otoimmün hepatit
- Primer biliyer siroz
- Primer sklerozan kolanjit
- Kardiyak siroz
Tanı Yöntemleri
Laboratuvar Testleri
- Karaciğer Fonksiyon Testleri
- AST, ALT
- GGT
- Alkalen fosfataz
- Bilirubin
- Albümin
- Protrombin zamanı
- Hemogram
- Tam kan sayımı
- Trombosit sayısı
- Koagülasyon profili
- Serolojik Testler
- Viral hepatit belirteçleri
- Otoimmün belirteçler
- Metabolik hastalık testleri
Görüntüleme Yöntemleri
- Non-invaziv Görüntüleme
- Ultrasonografi
- Bilgisayarlı tomografi
- Manyetik rezonans görüntüleme
- Fibroscan
- İnvaziv Tetkikler
- Karaciğer biyopsisi
- Endoskopi
- ERCP
Güncel Tedavi Yaklaşımları
Medikal Tedavi
- Etyolojiye Yönelik Tedavi
- Antiviral tedavi
- İmmünsupresif tedavi
- Şelasyon tedavisi
- Komplikasyonlara Yönelik Tedavi
- Diüretikler
- Beta blokerler
- Laktuloz
- Antibiyotikler
Yaşam Tarzı Değişiklikleri
- Diyet Düzenlemesi
- Tuz kısıtlaması
- Protein ayarlaması
- Sıvı dengesi
- Vitamin desteği
- Alkol ve Zararlı Maddelerden Kaçınma
- Alkol bırakma programı
- Hepatotoksik ilaçlardan kaçınma
- Sigara bırakma
İleri Tedavi Seçenekleri
- Endoskopik Tedaviler
- Varis ligasyonu
- Skleroterapi
- TIPS işlemi
- Karaciğer Nakli
- Endikasyonlar
- Kontrendikasyonlar
- Nakil sonrası takip
- İmmünsupresif tedavi
Korunma ve Önlem
Primer Korunma
- Yaşam Tarzı Önerileri
- Dengeli beslenme
- Düzenli egzersiz
- Alkol tüketiminin sınırlandırılması
- Toksik maddelerden korunma
- Aşılama
- Hepatit A aşısı
- Hepatit B aşısı
- Pnömokok aşısı
- İnfluenza aşısı
Sekonder Korunma
- Düzenli Kontroller
- Periyodik sağlık kontrolleri
- Karaciğer fonksiyon testleri
- Görüntüleme tetkikleri
- Risk faktörlerinin kontrolü
- Erken Tanı ve Tedavi
- Risk gruplarının taranması
- Komplikasyonların erken tespiti
- Progresyonun yavaşlatılması
Prognoz
Prognostik Faktörler
- Child-Pugh skoru
- MELD skoru
- Komplikasyon varlığı
- Etiyolojik faktör
Yaşam Kalitesi
- Fiziksel kısıtlamalar
- Psikolojik etkiler
- Sosyal yaşam
- İş hayatı
Sonuç
Siroz, erken tanı ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilecek bir hastalıktır. Hastalığın progresyonunu durdurmak veya yavaşlatmak için erken dönemde tanı konması ve risk faktörlerinin kontrol altına alınması hayati önem taşır. Hastaların düzenli takibi ve tedaviye uyumu, yaşam kalitesinin artırılması ve komplikasyonların önlenmesi açısından kritik öneme sahiptir.
Not: Bu bilgiler genel bilgilendirme amaçlıdır. Siroz şüphesi veya tanısı durumunda mutlaka bir gastroenteroloji uzmanına başvurunuz.
