Yüksek Kolesterol Tanımı, Belirti ve Bulguları, Nedenleri, Teşhis ve Tedavisi
Yüksek kolesterol, kolesterolün cinsine bağlı olarak değerlendirilir.
Kolesterol, vücutta yeni hücrelerin yapımında, sinir hücrelerinin onarılmasında ve hormon üretiminde kullanılır. Kolesterol bütün hayvansal gıdalarda mevcut olduğundan et veya etli gıdalar yendiğinde doğal olarak kolesterol alınmış olur. Ayrıca vücutta da kolesterol üretilir.
TANIM
Kolesterol, kan dolaşımında protein moleküllerine bağlanarak “lipoprotein” adlı maddeleri oluşturur. Vücutta değişik formlarda lipoproteinler bulunur. En önemlileri LDL ve HDL’dir. Lipoprotein metabolizması oldukça karmaşıktır. Basit bir ifadeyle; LDL –“kötü” kolesterol- kalp ve damar hastalıklarından dolayı ölüm riskini arttırırken, HDL –“iyi” kolesterol- riski azaltır. Dolayısıyla, önemli olan sadece vücuttaki toplam kolesterol miktarı değil aynı zamanda kolesterolün cinsidir.
LDL, damar duvarlarında birikerek “ateroskleroz” olarak bilinen damar tıkanıklığına neden olur. Damar tıkanıklığı olan kişilerde kalp-damar hastalığı ve inme görülme ihtimali daha yüksektir.
BELİRTİ ve BULGULAR
Kandaki kolesterol seviyelerinin yükselmesi bir belirti vermez ama başka hastalık veya durumların ortaya çıkmasına neden olur. Bunlar arasında aşağıdakiler sayılabilir:
- Angina pektoris (göğüste sıkışma ve ağrı)
- Ateroskleroz
- Kalp hastalıkları
- Hipertansiyon (yüksek kan basıncı)
- İnme
Diğer taraftan yüksek kolesterole bağlı olarak aşağıdakiler gözlenebilir.
- Özellikle deride, kas kirişlerinde ve göz çevresinde sarı renkte, yumuşak oluşumlar meydana gelebilir. Bu belirtiler vücudun kolesterolü normal yollarla işleyemediğini gösterir. Kalıtımsal bir durumdur.
- Şişmanlık ve şeker hastalığı yüksek kolesterolle ilintili olabilir.
- Erkeklerde; aşırı kolesterol damarları etkileyerek iktidarsızlığa neden olabilir.
- Karın ağrısı, hazımsızlık, akut pankreas iltihabı, karaciğer ve dalakta büyüme görülebilir.
NEDENLERİ
- Genetik faktörler
- Diabetes mellitus (şeker hastalığı)
- Obesite (şişmanlık)
- Alkolizm
- Nefrotik sendrom (bir tür böbrek hastalığı)
- Miksödem (tiroid hormonu yetersizliğinde görülen bir durum)
- Gebelik, doğum kontrol hapları
- Kronik böbrek yetersizliği, üremi
- Safra yolları tıkanıklığı
TEDAVİ
- Düzenli egzersizlerle şişman hastalar zayıflatılmaya çalışılır.
- Hastaya diyet uygulanır. Diyetteki yağ miktarı, günlük kalori gereksiniminin maksimum %30’unu karşılayacak şekilde düzenlenir. Günlük alınan toplam kolesterol miktarı 300mg’ın altına düşürülmelidir. Alkol ve karbonhidratlar kısıtlanmalıdır. Diyet, doymamış yağ asitlerinden zengin olmalıdır (örn; haşhaş yağı, balık yağı gibi).
- Statin grubu kolesterol düşürücü ilaçlar veya niacin (B3 vitamini) kullanılabilir.
